محسن سازگارا

بخش فارسی رادیو بین المللی فرانسه
به قلم : ناصر اعتمادی
تاریخ انتشار مقاله 10/01/2009 به روز شده 10/01/200916:05 TU

فایل صوتی:
فایل کم حجم ra ریل آدیو
m4a برای نرم افزار آی تیونز
mp3 ام پی تری

چند روز مانده به آغاز کار رسمی رئیس جمهور جدید آمریکا، باراک اوباما، چگونگی برخورد با "چالش ایران" در هیئت حاکمۀ جدید آمریکا موضوع مباحث نسبتاً مفصل در عالی ترین سطوح قدرت در بیست و چهار ساعت اخیر بوده است : در حالی که عده ای یا گرایشی احتمال برخورد شدید آمریکا، حتا حملۀ اتمی این کشور به ایران را انکار نمی کنند، رئیس جمهور منتخب آمریکا، باراک اوباما، لازم دید تا بار دیگر تأکید کند که اولویت او در مواجهه با "تهدید واقعی ایران" استفاده از ابزار سیاسی و دیپلماتیک است. صرف نظر از اختلاف نظرها یا رویکردها، آنچه همۀ گرایش های هیئت حاکمۀ جدید آمریکا بر سر آن اتفاق نظر دارند این است که ایران – یا درست تر بگوییم "ایران اتمی" - "تهدیدی واقعی" برای امنیت ملی آمریکاست. اما، برخورد با این تهدید در هفته ها و ماه های آینده چه سمت و سویی در هیئت حاکمۀ آمریکا خواهد یافت و آیا مسألۀ ایران تحت الشعاع اختلاف رویکردهای در دولت واشنگتن قرار خواهد گرفت. محمد محسن سازگارا، مدیر "بنیاد مطالعات ایران" در واشنگتن، می گوید :

محمد محسن سازگارا : از زاویۀ تبلیغات حکومت ایران برای مردم این کشور، اختلاف دو کشور ایران و آمریکا بر سر این است که دولت واشنگتن رژیم ایران را برنمی تابد و یا اینکه آمریکا نمی واهد که اسلام جایی حکومت کند... و به این دلایل در صدد نابودی رژیم ایران است. اما، از نقطه نظر آمریکا منشاء مشکل این است که ایران بر سر هژمونی منطقه با آمریکا رقابت می کند. معمولاً در مقاطعی که امکان و احتمال حل اختلاف دو کشور و بهبود مناسبات دوجانبه وجود داشته، ناگهان اتفاقاتی افتاده که اوضاع را دو چندان بدتر کرده است. مثل مقطع کنونی، به دلیل مشکلی که با آغاز حملات اسرائیل به غزه در فلسطین به وجود آمده است. اتفاقات جاری دوباره اسم ایران را بر سر زبان های انداخته است : هم رهبران کشورهای عربی، هم رهبران کشورهای غربی و بیش از همه خود رهبران اسرائیل مطرح می کنند که پشت حماس و درگیری های این سازمان با اسرائیل، ایران خوابیده است و حتا رهبران فلسطینی میانه رو مثل محمود عباس هم تأکید می کنند که این "دلارهای خونین ایران" است که حماس را به سوی جنگ و درگیری با اسرائیل سوق داده است. در این وضع است که آقای باراک اوباما تأکید می کند که می خواهد معضل ایران را از طریق دیپلماتیک حل کند. اما، نباید فراموش کرد که وزیر خارجۀ آقای اوباما خانم هیلاری کلینتون است که مواضع بسیار تفندی در قبال ایران دارد و کسی را که یکی دو روز اخیر در وزارت خارجۀ آمریکا به عنوان مسئول خاورمیانه و ایران منصوب کردند آقای دنیس راس است که در دورۀ بیل کلینتون فرستادۀ ویژه وی به خارومیانه بود و دنیس رایس در عین حال کسی است که خواستار افزایش فشار بر ایران است و به دولت آمریکا پیشنهاد می کند که برای این منظور و با ابزارهای خود با دولت های روسیه و چین و نیز کشورهای عربی به گونه ای کنار بیاید تا اعمال فشار بیشتر بر ایران صورت تحقق به خود بگیرد. در واقع مشکل اصلی آمریکا با ایران، مشکل اتمی نیست، اگر چه مسألۀ اتمی ایران مشکلی جدی در منطقه است : مشکل اصلی به اعتقاد من رقابتی است که ایران برای کسب قدرت و هژمونی با آمریکا در منطقۀ خاورمیانه حداقل و در دیگر جاهای دنیا دارد. ادعایی که آمریکایی ها دارند این است که ایران در این مسیر از همۀ ابزارها استفاده می کند : از تقویت و پشتیبانی سازمان های تروریستی گرفته تا دخالت در دیگر کشورها و جنگ افروزی در آنها...

ار اف ای : به این ترتیب، جنگ حماس و اسرائیل پیچیده تر نخواهد کرد مسألۀ ایران را در هیئت حاکمۀ جدید آمریکا؟

محمد محسن سازگارا : حتماً همینطور است. اصلاً سّر اینکه این روزها نام ایران بر سر زبان ها افتاده و به قول شما حتا قبل از اینکه رئیس جمهور جدید آمریکا پشت میز کار خود بنشیند همین جنگی است که اسرائیل در غزه آغاز کرده است. در قبال این جنگ دیپلماسی ایران هم می شود گفت بسیار شکست خورده است، چون ایران بسیار منزوی است، و هم در نتیجه یکی از کم فروغ ترین سیاست های جهانی در قبال جنگ غزه به شمار می رود.

ار اف ای : دولت جدید آمریکا خواستار گفتگوی مستقیم با ایران است، آیا شما چنین قابلیتی را متقابلاً در هیئت حاکمۀ ایران می بینید؟

محمد محسن سازگارا : البته همیشه ایران به چنین گفتگویی پاسخ منفی داده است. اما، فکر می کنم که این کشور امروز در موقعیتی است که با دست پس می زند، اما با پا پیش می کشد. اگر پیشنهاد مشخصی از سوی آمریکایی ها ارایه شود، آقای خامنه ای می نشیند پشت میز مذاکره. اما، من شخصاً شک دارم که با این تیم خانم هیلاری کلینتون و دنیس راس در وزارت خارجۀ آمریکا، این کشور به همین سادگی حاضر باشد که دست آشتی به سوی ایران دراز کند و به این کشور بگوید حالا بیائیم بنشینیم صحبت کنیم.